انواع گردشگری
تعریف و بررسی گردشگری روستایی
گردشگری بزرگترین و متنوعترین صنعت در دنیا به حساب میآید .صنعت گردشگری امروزه به قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نیز مینامند.گردشگری روستایی، یکی از شاخههای مهم و پرطرفدار در صنعت گردشگری و یکی از فرصتهایی است که میتواند علاوه بر منافع اقتصادی، زمینههای اجتماعی، فرهنگی و زیستمحیطی را نیز پوشش دهد.
به دلیل تغییرات سبک زندگی در شهرها روستاها مهمترین مقاصد گردشگران تبدیل شده است.
گردشگری روستایی چیست ؟
اگر بخواهیم از گردشگری روستایی تعریف معینی ارائه دهیم ، تصمیم به کار غیر ممکنی گرفته ایم چرا که هنوز تعریف دقیق و واحدی از این گردشگری بین کشورها وجود ندارد . همچنین در نواحی روستایی انواع مختلف گردشگری امکان پذیر است . حتی برخی از آنها ماهیت شهری دارند و نمی توان همه را به عنوان گردشگری روستایی به حساب آورد . نواحي روستايی در روند پيچيدهاي از تغييرات در رابطه با تأثير بازارهای جهانی قرار دارند، ارتباطات و شرايط بازار ، جهتگيري محصولات سنتی را تغيير داده و مشخص کردن مرزهای گزدشگری روستایی را با مشکل مواجه کرده است.
با وجود همه این موانع، گردشگری روستايی می تواند به طور ساده به عنوان مسافرت به نواحی روستايی تعريف شود، اما محققان بر اين عقيدهاند كه موضوع بسيار پيچيدهتر از اين است.
نمونههای زيادی از انجام فعاليتهای گردشگری در نواحی روستايی وجود دارد، از جمله فعاليتهای مبتنی بر طبيعت، جشنوارههای خاص، وقايع ميراث، جاذبههای مبتنی بر جامعهی بومی، گردشگری كشاورزی، نمايشگاههای هنری و سوغات و صنایع دستی ، تئاتر محلی و ساير موارد.
به هر حال از نظر مفهومی به نظر ساده می آيد كه گردشگری روستايی را می توان به عنوان نوعی گردشگري كه در نواحی روستايی و مناطق پيرامون شهرها انجام می شود، تعريف كرد، ولی اين تعريف نمی تواند شامل مجموعهای از فعاليتها و اشكال متنوع مديريتی و نهادهای توسعه يافتهی فعال در كشورهای مختلف در ارتباط با صنعت گردشگری باشد.
در اروپا گردشگری روستايی اغلب برای توصيف گردشگری كشاورزی (يا گردشگری مبتنی بر مزرعه) به كار برده میشود، اما در صورت لزوم همهی فعاليتهای گردشگری در نواحی روستايی را در برمی گيرد. در همين راستا امروزه اتحاديه ی اروپا همه انواع گردشگری در نواحی غيرشهری را به عنوان گردشگری روستايی در نظر گرفته است.
تعریف زیر ، تعریفی است که سازمان جهانی جهانگردی از این نوع گردشگری ارائه می دهد :
گردشگری روستايی شامل انواع گردشگری با برخورداری از تسهيلات و خدمات رفاهی در نواحی روستايی می باشد، كه امكان بهرهمندی از منابع طبيعی و جاذبههای طبيعت را همراه با شركت در زندگی روستايی و كار در مزرعه و كشاورزی، فراهم می آورد.
انواع گردشگری روستایی
در این مساله نیز مانند تعریف گردشگری روستایی ، اتفاق نظری وجود ندارد اما انواع زیر قابل ارائه هستند .
گردشگري طبيعی
این نوع گردشگری روستایی شامل تعامل گردشگر با جاذبههای طبیعی روستا و ویژگی های اكولوژيكی آن قرار دارد .
گردشگري فرهنگی
گردشگری فرهنگی در روستاها با فرهنگ، تاريخ و ميراث فرهنگی و باستانی مردم روستايی مرتبط است .
بوم گردی
در اين نوع گردشگری، گردشگران در روستاها اقامت كرده و بعضا در فعاليتهای اقتصادی و اجتماعی آنها مشاركت می كنند. آنها درباره ی فضای روستایی و نحوه زندگی روستاییان بسیار کنجکاوند و برای رهایی از تنش های روزمره زندگی شهری برای مدتی در روستاها اقامت می گزینند.
گردشگري مزرعه
اين نوع گردشگری به عنوان گردشگری کشاورزی نيز شناخته ميشود. گردشگری مزرعه، شامل اقامت و گاهی اوقات مشاركت در فعاليتهای كشاورزی در مزرعه بوده و در بين خانوارهای كشاورز به عنوان مكمل و جايگزين فعاليتهای اقتصادی رواج پيدا ميكند. به علاوه گردشگری مزرعه، ابزاری نيز برای حفاظت از چشماندازهای سنتی یک روستا به حساب می آید.
گردشگري محلی ـ روستایی
اين نوع گردشگری كه می تواند شامل همه ی موارد بالا نيز باشد، شامل اردو زدن، اقامت در منازل اجارهای، گشت و شكار در حيات وحش، بازاريابی صنايع دستی، جشنوارههای فرهنگی، ورزشهای ماجراجويانه، راهپيمايی، بازديد از مكانهای تاريخی، جشنوارههای موسیقی و در واقع هر گونه فعاليت تفريحی در نواحی روستايی است.
با توجه اینکه حدود ۸۰ درصد عرصههای طبیعی در سطح جهان را روستاها تشکیل دادهاند، بسیاری از مطالعات گردشگری پیرامون گردشگری در نواحی روستایی انجام گرفته، تصریح کرد: این مقوله برای طیف وسیعی از فعالیتهای گردشگری مانند گردشگری کشاورزی، گردشگری فرهنگی، خلاق، گردشگری غذا و اکوتوریسم به کار برده میشود.
البته، در بحث گردشگری روستایی اجتماع محور الزامات دیگری وجود دارد که مشارکت مردم و نهادهای محلی در برنامه ریزی و مدیریت مهمترین آنهاست. پیشنیاز این مشارکت توانمندسازی جامعه محلی است تا بتوانند مشارکت موثری داشته باشند که در این زمینه نقش آموزش مطرح است.
ویژگیهای گردشگری روستایی
-سفر به روستا و مناطق روستایی
-وجود ویژگیهای طبیعی مثل فضای آزاد، تماس با طبیعت، وجود میراث فرهنگی، جوامع سنتی و آداب و رسوم خاص
-مطابقت مقصد مورد نظر با مقیاس روستایی
-وجود روشهای ارگانیک رشد در مواد غذایی
-توسعه زیرساختها در راستای حفظ شخصیت روستا و به منظور کمک کردن به آن باشد و این توسعه در نهایت منجر به پایداری در استفاده از منابع شود.
اهمیت گردشگری روستایی
از آنجایی که این نوع گردشگری نیز به بوم گردی مربوط میشود، میتوان گفت که نه تنها برای مسافران بلکه برای جوامع روستایی مزایای قابل توجهی به همراه دارد. سفر گردشگران به این روستاها به معنی حمایت از اقتصاد محلی و رونق یافتن چرخه تولید آنهاست.
حتی میتواند منبع درآمد جدیدی برای خانوادهها باشد و به اشتغال زایی ایشان کمک کند. با این کار مهاجرت به شهرها و ازدحام در شهرهای صنعتی و پرجمعیت، کاهش مییابد. علاوه بر آن، توسعه زیرساختهای بیشتر در این روستاها به منظور جلب توجه مسافران بیشتر، باعث زنده شدن مجدد فرهنگ محلی،حس غرور،هویت محلی و عزت نفس ایشان می شود.
در این راستا نیز روستای قینر به دلیل کوهستانی بودن و وجود طبیعت زیبایش و مکان های تاریخی و باستانی از جمله کاروانسرای شاه عباسی در منطقه آقداش و شهر باستانی قیصر که در سال 1400ثبت ملی شده است و… همچنین با توجه به اینکه روستا در مسیر جاده اصلی خاروانا تا مرز نوردوز جلفا از سمت مسافران تبریز و مرند قرارگرفته است می توان با تکمیل زیر ساخت ها و ایجاد شرایط مناسب برای مهمانان و با برگزاری جشنوارههای مختلف و معرفی جاذبه های گردشگری و توریستی میزبان مهمانان و گردشگران عزیز باشیم .
احد ملک زاده